17 Ağustos 2008 Pazar

Istvan Örkeny' nin "Kedi Oyunu" adlı oyununu okudum.

Birkaç hafta önce Ortaköy' e gittim. Hem temiz boğaz havası almak, hem de kumpir yemek için Orkaköy' ü tercih etmiştim. Maalesef o kadar yakın oturmama rağmen, Ortaköy' e çok sık gidemiyorum.

Yemekten sonra her zamanki gibi sahafları dolaşırken, gözüme bir kaç tiyatro oyunu ilişti. Evimde, okuyamadığım o kadar oyun varken dayanamadım; kitapları elime almaya başladım. Istvan Örkeny' nin "Kedi Oyunu" adlı oyununu inceledim. Yazarın adını bir yerden hatırlıyordum: "Kutulaştırma" adlı oyununu Hilmi Bulunmaz' dan duymuştum. Coşkun Irmak tarafından uyarlanan-yönetilen bu oyunu Hilmi Bulunmaz seyretmiş ve övgüyle bahsetmişti. Kısa bir pazarlıktan sonra, bu oyunla birlikte bir kitap daha satın aldım.

Eserin yazarı "İstvan Örkeny". Eser Kültür Bakanlığı Yayınları' ndan çıkmış olup, Faruk Ersöz tarafından çevrilmiş. 82 sayfadır.

Yazar hakkında kısa bir bilgi vereyim.

Istvan Örkeny Macar oyun yazarı. 1912 -1979 yılları arasında yaşamış. Kimya ve eczacılık okumuş. Oyunlarını grotesk ve satirik unsurlarla bezemiş.



Eserleri:
Ocean Dance
Voronezh
Cats Play: Türkçesi Kedi Oyunu olup, yazarın en ünlü oyunudur.
The Tot's Family
One Minutes Stories

Oyunun Kişileri:
Madam Orban: Szakalla ailesinin iki kızından biri.
Giza: Madam Orban' ın ablası; kötürüm.
Paula: Madam Orban' ın arkadaşı.
Viktor Csermlenyi: Tenor; Madam Orban' ın eski sevgilisi.
Ilus: Madam Orban'ın kızı.
Jozsi: Madam Orban'ın damadı.
Farecik: Madam Orban' ın arkadaşı; onunla kedi taklidi yaparak anlaşır.
Adelaida: Viktor'un annesi.

Kitabı bir haftada okudum. Başlarda biraz sıkıldım; ancak oyun giderek daha heyecanlı oldu. Oyun, Madam Orban etrafında gelişiyor. O' nun ablasıyla,kızı ve damadıyla tartışmalarını, arkadaşı Paula olan ilişkisi, eski sevgilisi olan Viktor ile olan karmaşık ilişkisi ve kapı komşusu olan Farecik ile olan oynadığı kedi oyunu, oyunu oluşturuyor. Orban, Farecik ile kedi gibi miyavlayarak haberleşiyor. Farecik ile Orban arasında oynanan bu oyun grotesk unsurlar taşıyor.

Madam Orban sıradışı yaşamı olan, kafasına estiği gibi davranan, anlaşılması çok zor bir bayandır. Derler ya "bayanları anlamak zordur"; ancak Madam Orban' ı anlamak imkansıza yakındır. Bir Viktor' u yakınında tutmak ister, bir uzaklaştırmak ister. Bir plan yapar; ancak o dakikada planını değiştirir. Velhasıl Madam Orban çok ilginç bir kişiliktir. Yaşı 62 dir; ancak yaptıklarıyla sanki 20' lerinde gibidir.

Oyun, 1992 yılında Devlet tiyatrolarında oynanmış. Yönetmen Can Gürzap ve Orban' ı oynayan Cevza Şipal.

Eser, 1972 yılında filme çevrilmiş ve o yıl en iyi yabancı film Oscar ödülünü kazanmış. Eser ilginçtir. Çok beğenmesem de, okunmaya değer olarak görüyorum.